සමහර කෑම දිවට දෙයියෙක් - ඇඟට මාරයෙක්
විවිධ ජාතීන් හා ආගම්වලට අයත් පුද්ගලයන් ජීවත්වන රටක් හැටියට ලංකාවේ ආහාර සංස්කෘතියේ එහෙමත් නැත්නම් ෆුඩ් කල්චර් එකේ ඇත්තේද අපූරැ විවිධත්වයකි. අපේ රටටම ආවේණික වූ කෑම වට්ටෝරුවලට අමතරව අනෙකුත් රටවල්වලින්ද එකතු වූ ආහාර පානද සමඟ විශාල පරාසයක වූ ආහාර අප සතුවන අතර මෙම අතිවිශාල විවිධත්වය නිසාම ඇතිවූ ආහාර පුරුදු හේතුවෙන් ගැටලුකාරී තත්ත්වයන් ඇති නොවූවාද කිව නොහැකිය.
පසුගිය දවස්වල නත්තල් නිසා දිගටම පාටි තිබුණා. වෙනදාට වඩා වැඩිපුර කෑම නිසා සීනියි, කොලෙස්ටරෝලුයි ටිකක් වැඩිවෙන්න ඇති. හදිසියේම කලන්තයක් වගේ ආව නිසයි ඩොක්ටර් හම්බවෙන්න ආවේ. පරීක්ෂණ දෙක තුනක් කරගන්න කිව්වා. තෙල් කෑමයි පැණිරස කෑමයි අඩුකරන්න කිව්වා. ඒත් ඉතින් මේ කාලෙත් කන්නෙ නැත්නම් වැඩක් නැහැනෙ. කොහොමත් දැන් ටිකක් පරිස්සම් වෙන්න වෙයි.
දියවැඩියාව හා කොලෙස්ටරෝල් යන ආබාධයන්ගෙන් පෙළෙන රෝගියකු අප සමඟ පැවසූයේ එවැන්නකි.
සිංහල දෙමළ නොවුණත් අලුත් අවුරුද්ද, මුස්ලිම් නොවුණත් රාමසාන්, ක්‍රිස්තියානි නොවුණත් නත්තල් යනාදී ලෙස මේ සෑම උත්සවයක්ම සමරන්නට ශ්‍රී ලාංකික ජනතාව විශේෂයෙන් උනන්දු වන අතර මෙකී උත්සවවලදී තෙල් සීනි පිරුණු ආහාරවලටද හිමිවන්නේ ඉහළ වටිනාකමකි. එලෙස ලැබෙන වටිනාකම නිසාම කැවුම් නැති අවුරුද්දක්, වටලප්පන් නැති රාමසාන් උත්සවයක්, කේක් නැති නත්තලක් නොමැති තරම්ය. උත්සව කාලෙට මත්පැන්වලින්ද හොඳ හැටි සප්පායම් වන පිරිස් මෙවැනි ආහාරද අනුභව කිරීමෙන් අනතුරුව ඔවුන්ගේ සෞඛ්‍ය තත්ත්වය කෙසේ විය හැකිදැයි සිතිය හැකිද?
යහපත් හා සාර්ථක ජීවිතයක් පවත්වාගෙන යාමට ආහාර හා පෝෂණ ක්‍රියාවලිය නිසියාකාරව පවත්වාගෙන යාම අනිවාර්යයයි. අද වෙද්දි මිනිස්සුන්ට වැළඳෙන බොහොමයක් රෝගවලට ප්‍රධානම සාධකයක් වෙන්නේ ආහාර හා ආහාර ලබාගැනීමේ ක්‍රමවල පවතින වැරදි ක්‍රමවේදයි.
විවිධ රෝගාබාධ සම්බන්ධයෙන් අප පුවත්පතේ ඉදිරිපත් කෙරෙන ආයුර්වේද ලිපි පෙළ අතරින් අද අප ඔබව දැනුම්වත් කරන්නට කටයුතු කරන්නේ වැරදි ආහාර රටාවන් නිසා මතුවිය හැකි රෝගාබාධ තත්ත්වයන් පිළිබඳවය. ඒ සම්බන්ධයෙන් බොරැල්ල ආයුර්වේද ශික්ෂණ රෝහලේ වෛද්‍ය කුමුදු වෛද්‍යරත්න මහත්මිය අපගේ මාතෘකාවට ඉහත ආකාරයේ ඇරඹුමක් ලබාදුන් අතර ඇය වැඩිදුරටත් පැවසූයේ මෙවැන්නකි.
අපේ රටේ ජනතාව අද බෙහෙවින්ම කාර්යබහුල ජීවිතයකට හුරුවෙලා තිබෙන නිසා ඔවුන්ගේ ආහාර රටාවන් වෙනස්වෙලා තියෙනවා. විශේෂයෙන්ම කෘත්‍රිම ආහාර, ක්ෂණික ආහාර කෙරෙහි ජනතාවගේ වැඩි නැඹුරුතාවක් දක්නට ලැබෙන අතරම කෘත්‍රිම රසකාරක හා වර්ණක බහුලව යෙදූ ආහාර නිසාවෙන් හෘද රෝග, අධිරුධිර පීඩනය, දියවැඩියාව, අම්ල පිත්ත රෝගය, සන්ධි රෝග, පිළිකා, ශ්වසන රෝග (ඇදුම), වකුගඩු රෝග හටගැනීමට වැඩි හැකියාවක් තිබෙනවා. මෙය ලොකු කුඩා කාහටත් පොදුයි.
ආහාරවලින් ප්‍රධාන වශයෙන්ම කරන්නේ ශාක හා සත්ත්ව සජීවී ද්‍රව්‍යවලට ශක්තිය ලබාදීම. එදිනෙදා තමන් යෙදෙන කාර්යයන්වලින් වැයවන ශක්තිය නැවත ලබාගැනීමට නම් ශාක හා සත්ත්ව යන දෙවර්ගයටම ආහාර අවශ්‍යයි. නමුත් මේ ආහාර ලබාගැනීම්ද විශේෂිත ක්‍රමවේදයකට අනුව සිදුවිය යුත්තක්. අද වන විට ආහාර නිසා ඇතිවන බොහෝ රෝගවලට මුල්වෙලා තියෙන්නේ මනා අවබෝධයකින් තොරව ආහාර ලබාගැනීමයි. තමන් ගත යුතු ආහාර මොනවාද, ඒවා කොපමණ ප්‍රමාණවලින් ගත යුතුද, පටහැනි නොවන පරිදි ගත යුතු ආහාර මොනවාද යන මේ හැම කරුණක් පිළිබඳවම අවධානය යොමුකිරීමෙන් අද සමාජයේ බහුලව දක්නට ලැබෙන රෝගවලින් අත්මිඳීමටත්, ඇතිවූ රෝග පාලනයටත් ඉතා වැදගත්.
බත් කන්න ආසයි නම් මේ විදිහට කන්න
ලංකාවේ අප කාගේත් ප්‍රධාන ආහාර වේලවන බත් කෑමට බොහෝ දෙනකු දක්වන්නේ දැඩි ප්‍රියතාවයකි. එසේම අප හුරුවී සිටින්නේද පිඟාන පිරෙන්නට බත් බෙදාගෙන ව්‍යංජන සුළු ප්‍රමාණයෙන් බෙදා ගැනීමටය. එහෙත් මේ ක්‍රමය නිවැරදි නොවේ. මෙලෙස ආහාර ගැනීමෙන් සිදුවන්නේ සිරැරට කිසිම ප්‍රයෝජනයක් නැති තරමටම සිරුර අභ්‍යන්තරයේ කාබෝහයිඩ්‍රේට් ගොඩ ගැසීම පමණකි. එහි තවත් ගැටලුවක් නම් මෙලෙස අප ආහාරයට ගන්නේ සුදු බත් නම් සුදු බත් නිතර ආහාරයට ගැනීම මගින් දෙවන වර්ගයට අයත් දියවැඩියාව (Type -2 Diabetes) සැලකිය යුතු ලෙස ඉහළ යාමයි. එනිසා බත් වැඩිපුර කන්නට කොතරම් ආසා කළද එමඟින් පසුකාලීනව රෝගී විය හැකි බැවින් වඩාත් සුදුසු වන්නේ පිඟානට බෙදන බත් ප්‍රමාණය අඩුකර එළවළු හා මස් මාළු කන ප්‍රමාණය වැඩි කිරීමයි.
දියවැඩියාවට ප්‍රධාන හේතුව පිටි ආහාරය
ශ්‍රී ලංකිකයන් වන අපගේ ආහාරවල වැඩිපුරම ඇත්තේ කාබෝහයිඩ්‍රේටය. ආහාර වේලක් සඳහා බත් නොකෑවද පාන්, කොත්තු රොටී, ඉඳිආප්ප, ආප්ප, මඤ්ඤොක්කා, බතල, පිට්ටු, රොටී වැනි දෑ බොහෝ විට අපේ ආහාරයට එකතු වේ. පර්යේෂණවලට අනුව ලංකාවේ මිනිසුන් ලබාගන්නා කැලරිවලින් සියයට 71.2ක්ම ගන්නේ කාබෝහයිඩ්‍රේට වලිනි. ඉතිරි කොටසිනුත් සියයට 18.9ක්ම ලබාගන්නේ මේදයෙනි. ප්‍රෝටීන්වලින් ලැබෙන්නේ සියයට 10.8ක් වැනි කැලරි ප්‍රමාණයකි. මෙම අනුපාතය කිසිසේත්ම ගැළපෙන්නක් නොවන අතර ලංකාවේ දියවැඩියාව ඉහළ යාමට ප්‍රධානතම හේතුව සීනි නොව පිටි ආහාරය.
ඔබේ ආහාර වේලත් විවිධත්වයෙන් යුක්තද?
සමබල ආහාර වේලක් යනු ආහාර නිසා ඇතිවන රෝගාබාධයන් සඳහා නිවැරදි විසඳුමකි. සමබල ආහාර වේලකදී කාබෝහයිඩ්‍රේට්, ප්‍රෝටීන්, මේදය, විටමින්, ඛනිජ ලවණ යන මේ සියල්ල අන්තර්ගතය. ආහාර වේල සමබර නොවී පිටි ආහාර හෝ මේද සහිත ආහාර වැඩිපුර ගැනීමෙන් සිදුවන්නේ සිරැර අධික ලෙස මහත් වීම පමණකි. ආහාරවලට අමතරව පළතුරැ වර්ග හා කිරි ආශ්‍රිත ආහාර වර්ග ගැනීමද නිවැරදි පුරුද්දකි.
කොත්තු කන්නේ බලාගෙනයි
කොත්තු නිතරම ආහාරයට ගැනීම මරණය ඉක්මන් වීමට හේතුවක් කිව්වොත් ඇතැම් විට ඔබ පුදුම වේවි. එහෙත් එය සත්‍යයකි. වෛද්‍ය පරීක්ෂණයකදී ඔප්පු කළ කරුණුවලට අනුව 2012 දී කරන ලද අධ්‍යනයකට අනුව කොත්තු හෝ ෆ්‍රයිඩ් රයිස් ආහාරයට ගත් අයගෙන් සියයට 50කගේම ඉහළ කොලෙස්ටරෝල් මට්ටමක් හා අක්මාගත එන්සයිම සාන්ද්‍රණය ඉහළ අගයක තිබූ බව හෙළිවිණ. මෙය හෘදයාබාධ ඇතිවීම සඳහා බෙහෙවින් බලපාන සාධකයකි. මිනිස් සිරැරට අහිතකර ට්‍රාන්ස් මේදය කොත්තුවල අන්තර්ගත වන අතර කොත්තු නිපදවන ආකාරයද සෞඛ්‍යාරක්ෂිත බවෙන් තොරය. එබැවින් හදවත් රෝග නොමැතිව ජීවත් වෙන්නට කැමැත්තක් ඇත්නම් කොත්තු කන ප්‍රමාණය හැකිතාක් අඩුකරගත යුතුය.
රෑට අඩුවෙන් කන්න
රාත්‍රියට අධිකව ආහාර ගැනීමද සෞඛ්‍ය කෙරෙහි බෙහෙවින් බලපාන කාරණාවකි. බත්, කොත්තු, ෆ්‍රයිඩ් රයිස්, නූඩ්ල්ස් වැනි දේ වැඩිපුර ගෙන වැඩි දෙනකු රාත්‍රියට කරන්නේ නිදාගන්නා එකයි. මෙහිදී සිදුවන්නේ අන් කිසිවක් නොව සිරුරේ බර වැඩිවීමයි. මේ බර වැඩිවීම නිසාම ඇතිවිය හැකි රෝග ප්‍රමාණයද ඉහළ යයි. එබැවින් වඩාත් උචිත වන්නේ රෑට කන ප්‍රමාණය අඩුකර අනෙක් වේල් ප්‍රමාණය වැඩිකර ගැනීමයි.
තෙල් කෑමවලට විරාමයක්
මිලෙන් අඩු පිරිපහදු කළ පොල්තෙල් අප කන හැම කෑමකටම යෙදීම අපගේ තවත් නරක පුරුද්දකි. තෙම්පරාදු කළ ආහාර ඉක්මනින් නරක් නොවීම පහසුවක් වන නිසාම ආහාර පිසීමේදී බැදීම, තෙල් දැමීම, තෙම්පරාදු කිරීම ආදියට අපේ බොහෝ දෙනා හුරුවී ඇත. එපමණක්ද නොව, අප කන කෙටි කෑම එනම්, රෝල්ස්, පැටිස්, කට්ලට්, සමෝසා වැනි ආහාර සාදන්නේද ගැඹුරු බැද ගැනීමෙනි. එබැවින් මේ සියලු ආහාරවල තෙල් අධිකය. මෙවැනි ආහාර ගැනීමෙන් සිරුරේ කොලෙස්ටරෝල් මට්ටම ඉහළ යනවාට අමතරව තෙල්වල රසායනික ද්‍රව්‍ය නිසා පිළිකා වැනි රෝග තත්ත්වයන්ට හටගත හැක.
ඔබ සන්ධි රෝගියෙක් නම් මේ ගැනත් සිතන්න
අද බොහෝ දෙනාට බලපා ඇති සන්ධි රෝගවලට ප්‍රධානම හේතුව වන්නේ වැරදි ආහාර රටාව හා වැරදි ඉරියව් පැවැත්වීමයි. හෘද රෝග, අධිරුධිර පීඩනය, මධුමේහය (දියවැඩියාව), සන්ධි රෝග ආදිය සඳහා අතිස්ථූලතාවය (Obesity) විශේෂයෙන් බලපායි. එබැවින් තම උසට සරිලන බර පවත්වා ගැනීම බොහෝ රෝගවලින් මිදීමට හේතු වේ. නිවැරදි ආහාර රටාව තුළින් මෙන්ම නිවැරදි ව්‍යායාම තුළින් ශරීරයේ අනවශ්‍ය බර වැඩිවීම පාලනය කළ හැකිය. ඒ සඳහා විශේෂයෙන් ආහාර මාත්‍රාව පිළිබඳවද, ගත යුතු වේලාව පිළිබඳවද සැලකිලිමත් විය යුතුය. විශේෂයෙන්ම රාත්‍රී ආහාරය නින්දට පැය 2කට පමණ පෙර ගත යුතුය.
සිරුරේ බර අඩුකරගන්න
රාත්‍රියට සැහැල්ලු ආහාර ගැනීම, කෙඳි සහිත ආහාර වැඩියෙන් හා තෙල්, පිටි, සීනි සහිත ආහාර මද වශයෙන් ගැනීම සිරුරේ බර අඩුකර ගැනීමට ඉවහල් වේ. මිට අමතරව අද වෙළෙඳපොළේ දක්නට ලැබෙන කෘත්‍රිම පැණිබීම වර්ග, කෘත්‍රිම ආහාර, නූඩ්ල්ස්, සොසේජස්, හැම්, බේකන් වැනි ආහාර හා ක්ෂණික ආහාර සම්පූර්ණයෙන්ම ඈත්කළ යුතුය. කිරිපිටි නතර කර ඒ වෙනුවට නැවුම් කිරි භාවිතයට ගත යුතුය. මස් වර්ගවලින් හැකිතාක් දුරට ඈත්වී ඒ වෙනුවට ධාන්‍ය වර්ග, පලා වර්ග, අලුත් එළවළු, පලතුරු, කොළ කැඳ, ඔසුපැන් ආදියට යොමුවීම වැදගත්ය. පිෂ්ටය, කාබෝහයිඩ්‍රේට් අඩංගු ආහාරයක් ලෙස බත් යොදාගන්නේ නම් රතු කැකුළු හෝ නිවුඩ්ඩ සහිත සහලක් භාවිතයට ගැනීමත්, කුරුට්ට ඉවත්කළ පාහින ලද සහල්වලින් ඈත් වීමත් වඩා වැදගත්ය.
අවශ්‍ය පමණට වතුර බොන්න
දිනකට ජලය ලීටර් 4ක්වත් පානය කළ යුතුය. උදේ අවදි වූ මොහොතේ ජලය වීදුරුවකට දෙහිබිංදු 2ක් දමා හිස්බඩ පානයට ගැනීමත්, සෑම ආහාර වේලකටම අනතුරුව වතුරු උගුරු 10ක් පමණ පානය කර ආහාර වේල ගෙන පැය බාගයකට පසු නැවත ජලය පානයට ගැනීමත් යෝග්‍යය. පිපාසය ඇතිවිට බෙලිමල්, රණවරා, ඉරමුසු වැනි පාන වර්ගයන් සුදුසුය. දිනපතා පැරුණි මී පැණි තේ හැන්දක් පානයට ගැනීමද ශාරීරික හා මානසික සුවතාවය සඳහා මෙන්ම ශරීර ශක්තිය ලබාගැනීමටද අවශ්‍යවේ.
මේ ගැනත් සිතන්න
කෘත්‍රිම රසකාරකවලින් ඈත්ව කුරුඳු, ගම්මිරිස්, කොත්තමල්ලි, උළුහාල්, සූදුරු, සියඹලා, මාදුරු, කරපිංචා, මිංචි කොළ, කොත්තමල්ලි කොළ, කරාබුනැටි, සාදික්කා, වසාවාසී ආදී වූ ස්වාභාවික රසකාරක ආහාරයට එකතු කරගැනීමට උත්සුක වන්න.
ශරීරයට යම්වූ මේද ප්‍රමාණයක් අවශ්‍ය බැවින් සෝයා, සූර්යකාන්ත, තලතෙල් වැනි තෛල වර්ගයක් ආහාරයට එක්කර ගැනීම උචිතය.
කෘත්‍රිම කෂ්ණික ආහාරවලින් ඈත්ව දිනපතා රසවත්, පෝෂණගුණ බහුල, කෙඳි සහිත, විටමින්, ඛණිජ ලවණවලින් පරිපූර්ණ, විෂනාශක දේශීය ආහාරවලට යොමුවීම මඟින් ශරීරයේ අනවශ්‍ය ලෙස බර වැඩිවීම පාලනය කළ හැකිය.
මේ සඳහා කුරක්කන් කැඳ, තලප හෝ හැලප පිට්ටු, කුතුල්පිටි කැඳ හෝ තලප, දියබත්, උඳුසුප්, කලවම් පලාහතු මාළුව වැනි ආහාර දැකිවිය හැක.
එසේම ව්‍යායාම මගින් ශාරීරික හා මානසික සුවතාවය ළඟාකර ගත හැක. දිනපතා විනාඩි 10 බැගින්වත් ව්‍යායාමවලට යොමුවීම වැදගත්ය. එසේම මනස සියලු රෝගවලට මූලික වන බැවින් අසහනකාරී අධිමානසික තත්ත්වවලින් මිදීම සඳහා යෝග ව්‍යායාම, භාවනා ක්‍රම පිහිට වේ.
නියම වයසට විවාහ වීමත්, ආර්තවය ක්‍රමානුකූල කරගැනීමත් තුළින් විශේෂයෙන් ස්ත්‍රීන්ගේ හෝමෝන වෙනස්වීමක් සමඟ ඇතිවන රෝග ගණනාවකින්ම අත්මිදීමට උදව් වේ.
♦ හේමමාලා කුමාරි රාජකරුණා
සේයාරූ | සුමුදු හේවාපතිරණ
