කොරෝනා අද - 2022 දී කොරෝනා අවසන් වෙයිද?

ලෝකයේ කොවිඩ් පිළිබඳ විවිධ මතිමතාන්තර පැතිර යද්දී අලුතෙන් ආ ඩෙල්ටාක්‍රෝන් සහ  තවත් නවතම කොවිඩ් මාදිලි කිහිපයක් සහ ඒ නිසා හටගන්නා වෙනස්ම රෝග තත්ත්වයන් පිළිබඳ ආරංචියක් පසුගිය සතියේ කලඑළියට ආවේය. නමුත් මේ නව මාදිලි ගැන ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානයෙන්ද මෙවර දැඩි අනතුරු ඇඟවීමක් නිකුත් නොවූයේය. පර් යේෂක අංශ හැඳින්වූයේද මේ නව මාදිලි පුරාණ මාදිලිවලට සාපේක්ෂව සැර බාල වූ ඒවා හැටියටය. ඒ අනුව දැන් කොවිඩ් යම්තාක් දුරකට හීලෑ වී ඇති බවට පැතිර යන මතය වඩාත් තහවුරුව තිබේ.

ද්වතුන් බොහෝමයක් කියන්නේ මේ වසරේ මැද සිට කොවිඩ් සමඟ හරි හරියට නව සාමාන්‍ය ජීවිතයක් අරඹන්න අපට හැකිවන බවයි. දැනටමත් ලෝකයේ විවිධ විශේෂඥ පර් යේෂකයන් ගණනාවක්ම 2022 වසර මැද කාර්තුව වනවිට කොවිඩ් පාලනය කරගත හැකිවනු ඇතැයි අනාවැකි කියා තිබේ.

Omicron වලින් පසු තවත් විශාල Covid පැතිරීමක් සිදු නොවන්නේ නම්, වසංගතය 2022දී අවසන් විය හැකිබව රුසියාවේ ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානයේ (WHO) නියෝජිතවරිය වන Melita Vujnovicද පසුගිය සතියේ කීවාය. කෙසේ වෙතත්, වෛරසය සම්පූර්ණයෙන්ම අතුරුදන් වනු ඇතැයි මින් අදහස් නොවේ, යැයි ඇය පැහැදිලි කරයි. 

“මේ මොහොතේ අනාවැකි කීම දුෂ්කර නමුත් වෙන තදබල විකෘති කිසිවක් සිදු නොවන්නේ නම්, වසංගතය 2022දී අවසන් වනු ඇතැයි අපි බලාපොරොත්තු වෙමු. වසංගතයේ අවසානය යන්නෙන් අදහස් කරන්නේ කුමක්ද? එයින් අදහස් කරන්නේ විශාල  පැතිරයාම් නැවත  සිදු නොවන බවයි, නමුත් එයින් අදහස් කරන්නේ වෛරසය අතුරුදන් වනු ඇති බව නොවේ* යැයි ඇය පෙන්වා දෙයි.

විශාල ලෙස පැතිර යාමේ අවස්ථා ගණනකින් අදහස් වන්නේ වෛරසය විකෘති කිරීමට වැඩි හැකියාවක් ඇතිවීම නිසා ඉදිරියේදී තත්ත්වය කෙසේදැයි අපි නොදනිමු යැයි ඇය කියයි. &කෙසේ වෙතත්, ඔමික්‍රොන් ලොව පුරා පැතිර ගිය පසු විශාල  ලෙස පැතිර යාම අවසන් වනු ඇති බවට සුපරීක්ෂාකාරී ශුභවාදී අදහසක් ඇත* යැයි ඇය පැවසුවාය.

ඇයට අනුව, WHO එය සිදුවන්නේ කවදාදැයි පුරෝකථනය කිරීමට උත්සාහ කරමින් සිටියද, රටවල් “දැන් ඔවුන්ගේ පරීක්ෂණ උපාය මාර්ග වෙනස් කරමින් සිටින” නිසා එය දුෂ්කර වී ඇත. Omicron ප්‍රභේදය ඉතා ඉක්මනින් බෝවන බවත් පැතිර යන බවත්, රෝග ලක්ෂණ නොමැති විශාල රෝගීන් සංඛ්‍යාවක් ප්‍රතිපල වී ඇති අතරම ඒ සෑම කෙනෙකුම පරීක්ෂා කිරීමට සමහර රටවලට මුදල් නොමැති බවත් ඇය පැවසුවාය.

“වසංගතය පුපුරා ගොස් ඩෙල්ටා විකෘති මාදිලිය පැතිරීමට පටන් ගත් විට පැවැති  තත්ත්වයට වඩා වෙනස්ව අප දකින පින්තූරයේ නිශ්චිත අවස්ථා සංඛ්‍යාව දැන් සම්පූර්ණයෙන් පිළිබිඹු නොවේ,” යැයි WHO නියෝජිතයා පැවසීය. රටවල් කිහිපයක Omicron ප්‍රභේදය විසින් මෙහෙයවන ලද Covid වැඩිවීමේ අඩුවීමක් දක්නට ලැබේ. ඒ අඩුවීම සෞඛ්‍යමය සීමා කිරීම් ඉවත් කිරීමටද හේතු වී තිබේ. ස්වීඩනය, ඩෙන්මාර්කය සහ නෝර්වේ යන රටවල් සියල්ලම කොවිඩ් සීමාවන් ඉවත්කර ඇති අතර ඔවුන් වෛරසය සමාජයට තර්ජනයක් නොවන රෝගයක් ලෙස නැවත වර්ග කිරීමට බලාපොරොත්තු වේ.

කෙසේ වෙතත්, ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය ඇතුළු බොහෝ ප්‍රවීණයන් තවමත් පරිස්සම් විය යුතු යැයි ඉල්ලා ඇත. ඒ අනතුරු ඇඟවීම සනාථ කරන්නට මෙන් කොවිඩ් පිළිබඳ අලුත්ම ආරංචිය සෞඛ්‍ය ක්ෂේත්‍රයෙන් වාර්තා වූයේ ගිය සතියේය. ඒ ඩෙල්ටාක්‍රෝන් නැමැති නව වෛරසයක් සහ අලුතෙන්ම ආ විකෘති නිසා හට ගන්නා කොවිඩ් ලෙඩ    20ක් ගැන ආරංචියයි. නමුත් මුල් අවධිවල මෙන් මේ ආරංචිය ලෝකය තුළ කැළඹීමක් ඇතිකළේ නැත.

ඩෙල්ටා සහ omicron ප්‍රභේදවල එකතුවක් ලෙස බිහිවූ නව COVID-19 ප්‍රභේදයක්, හඳුනාගෙන ඇති බව කොවිඩ්-19 නිරීක්ෂණය කිරීම සඳහා රෝග පාලනය සහ වැළැක්වීමේ මධ්‍යස්ථාන සමඟ ක්‍රියා කරන කැලිෆෝනියාවේ මූලස්ථානය වන සැන් මැටියෝ රසායනාගාරයේ පර්යේෂක කණ්ඩායමක් ප්‍රකාශ කර ඇත. ඔවුන් එය &ඩෙල්ටක්‍රෝන්* ලෙස හඳුන්වාදී තිබුණි.

ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය ඉකුත් බදාදා ප්‍රකාශ කළේ නව COVID-19 සංයෝජනය ප්‍රංශය, නෙදර්ලන්තය සහ ඩෙන්මාර්කය තුළ අනාවරණය වී ඇති බවයි. තවත් නව වාර්තාවකට අනුව එය එක්සත් ජනපදයේද සොයාගෙන ඇත. නොවැම්බර් 22 සිට පෙබරවාරි 13 දක්වා එක්සත් ජනපදය පුරා එකතුකරන ලද ධනාත්මක COVID-19 සාම්පල 29,719ක ජාන අනුපිළිවෙල පරීක්ෂාවන්ට අනුව මේ නව ප්‍රභේදයේ විවිධ ආසාදන අවස්ථා කිහිපයක්ම හඳුනාගෙන ඇත.

මේ අනුව ඩෙල්ටා සහ ඔමික්‍රොන් ජානමය ද්‍රව්‍යවල විවිධ අනුපාතවල එකතුවේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස ඩෙල්ටක්‍රෝන්හි විවිධ සංස්කරණ ඇතුළත් ආසාදන දෙකක් පර් යේෂකයන් විසින් සොයාගෙන තිබේ. තවත් ආසාදන 20 කට ඩෙල්ටා සහ ඔමික්‍රොන් ප්‍රභේද දෙකම තිබී ඇති අතර ඉන් එක් අවස්ථාවක ඩෙල්ටා, ඔමික්‍රෝන් සහ ඩෙල්ටක්‍රෝන් යන මාදිලි 3හිම ජාන සම්මිශ්‍රණයක් හමුව ඇත. නමුත් මේ මාදිලි නිසා හට ගන්නා රොග ගැන තදබල අනතුරු ඇඟවීමක් නිකුත්වූයේ නැත. මූලික සෞඛ්‍ය ආරක්ෂණ විධි පිළිපැදීම සහ එන්නත්කරණය මගින් මේ නව මාදිලි වලින් ඇතිවන තර්ජනයද මර්දනය කර ගත හැකි බවට අදහස් පළව ඇත.

ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානයේ අධ්‍යක්ෂ ජනරාල් Tedros Adhanom Ghebreyesus ද මෑතකදී ප්‍රකාශ කර තිබුණේ ඕනෑම රටක් කොවිඩ් ජය ගැනීම හෝ එයට යටත්වීම යන්න තීන්දු වී පවතින්නේ සෞඛ්‍ය ආරක්ෂාව පිළිපැදීම අනුව බවය. දැනට ඇති වාර්තා අනුව ඒ තීන්දුව 2022 දී ලැබීමට බොහෝදුරට ඉඩ ඇති බව ඔහු ප්‍රකාශ කර ඇත.

ඔහු ඇතුළු විශේෂඥයන්ට අනුව නව ප්‍රභේදයක් මගින් තවමත් COVID-19 වසංගතයේ තවත් නව පරිච්ඡේදයක් ආරම්භ කළ හැකි අවස්ථාව ඇති අතර එය සිදුවන්නේද සහ ඒ කවදාද යන්න ගැන අවබෝධයෙන් එයට ප්‍රතිචාර දැක්වීමට සමාජයන් සූදානම් විය යුතුය. නමුත් දැනට නම්, ඔහු ඇතුළු විශේෂඥයන්ට අනුව වසංගත අවධිය අවසන් වන බවට ලකුණු  දක්නට හැකිය. දැනට ලොවපුරා එන්නත්කරණය පැතිරෙන ආකාරයට සහ කොවිඩ් වැළඳි සුවවන අය බහුල වීමත්, ඒ අය තුළ කොවිඩ් එරෙහි ප්‍රතිදේහ වර්ධනය වීම යන කාරණාවන් සමඟ වඩාත් ඉක්මන් දිනයකදී කොවිඩ් මර්දනය සඳහා අවශ්‍ය වන සමූහ ප්‍රතිශක්තිය ජනසමාජය තුළ පැතිර යනු ඇතැයි ඔවුහු විශ්වාසය පළ කරති.

ඒ අනුව ලොවපුරා එන්නත්කරණයේ ප්‍රතිඵල සාර්ථකව පුළුල්ව පැතිර යාමත්, කොවිඩ් එරෙහි ස්වභාවික ප්‍රතිශක්තිය ජනගහනය තුළින් වර්ධනය වීමත්, ලොව වෛද්‍ය විද්‍යාවේ දියුණුව සහ නව සොයාගැනීම් හේතුවෙනුත් කොවිඩ් 2022 වසරේදී හීලෑ වන බවට  ලෝකයේ විද්වතුන් රැසක්ම දැන් සුබවාදී අදහස් පළකර සිටිති. ඒ අනුව ඉහත දැක්වූ ප්‍රධාන කාරණා 3ක් හේතුවෙන් 2022 වසරේ කොවිඩ් පසුගිය වසරවලට වඩා පාලනයකට ලක්වන අතර එය සාමාන්‍ය සෙම්ප්‍රතිශ්‍යාවක් මට්ටමට හීලෑ වනු ඇති බවයි  මේ විද්වතුන්ගේ අනුමානය. 

මේ වනවිට පැතිර යන ඔමික්‍රෝන් මාදලිය සඳහාම විශේෂිත එන්නතක් 2022 වසරේ මුල් කාර්තුව අවසානයේ නිකුත්වන්නට නියමිතය. ඉන්පසු කොවිඩ් සඳහා වාර්ෂිකව ගත යුතු එන්නතක් කඩිනමින් නිපදවෙනු ඇතැයි ඔවුන් කියයි. මේ හේතුවෙන් කොවිඩ් ලොව යම්යම් රටවල  කිසියම් ප්‍රදේශ කිහිපයකට පමණක් වරින්වර සීමා වෙමින් පැතිර යන වාර්ෂික උණ රොගයක් මට්ටමට සහ ඒ සඳහා පිළියම් සහිත වළක්වාගත හැකි සාමාන්‍ය රෝගයක් බවට පත්වනු ඇතැයි ඔවුහු පෙන්වා දෙති.‍ තවදුරටත් සමාජ දුරස්ථභාවය මුහුණු  ආවරණ පැළඳීම සහ වරින්වර සමහර ප්‍රදේශ වසා දැමීම වැනි ආරක්ෂණ උපක්‍රම භාවිතයට සිදුවුවද සමස්තයක් ලෙස කොවිඩි හීලෑ මට්ටමකට පත්කර ගැනීමට හැකිවෙන බවට අනාවැකි පළකර තිබේ.

මේ අතර කොවිඩ් මාරකයෙන් ගැලවීම සඳහා මෙතෙක් සොයමින් සිටි කොවිඩ් පෙත්තක් වෙනුවට පෙති දෙකක්ම දැන් නිපදවා තිබේ. මේ පෙති දෙකටම හදිසි භාවිතය සඳහා දැන් අනුමතියද ලැබී හමාරය. ඇස්ට්‍රාසෙනෙකා නිෂ්පාදනයක් වන  Vaxzevria තුන්වැනි මාත්‍රාව මගින් Omicron වලට එරෙහිව ප්‍රතිදේහ හොඳින් නිපදවන බව දැනටමත් තහවුරු වී තිබේ. මෙම එන්නත තුන්වැනි බූස්ටර් මාත්‍රාවක් ලෙස වඩාත් සුදුසු බවට පර් යේෂණාත්මක දත්ත තහවුරු කර තිබේ.

මේ එන්නත සහ එහි ඊළඟ පරම්පරාවේ පර්යේෂණාත්මක මාදිලිය වන AZD2816 තුන්වැනි මාත්‍රාව ලෙස කෙතරම් කාර්යක්ෂමද යන කාරණාව පිළිබඳ මේ වනවිට දත්ත රුස්කරමින් සිටියි. මෙබඳු සුබවාදී කාරණා නිසා ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානයේ ප්‍රධානියාද පසුගිය සතියේ පෙන්වාදී තිබුණේ සියලු රටවල් එක්ව සහයෝගයෙන් කටයුතු කළහොත් මෙම වසරේ කොවිඩ් -19 වසංගතය පාලන කළ හැකි බවය.

 සුගත් පී. කුලතුංගආරච්චි