සංගීතය ගත - සිත නිවන ඔසුවක්
විශ්වයේ මිනිසුන් මානසිකව සුවපත් කිරීමේ ශක්තියක් සංගීතයට පවතී. සංගීතය ආධ්‍යාත්මික සුව කිරීමේ ''විශ්වීය භාෂාව'' බව හාවඩ් මහාචාර්යවරයකු සහ කවියෙකු වන හෙන්රි වැඩ්ස්වර්ත් ලෝන්ග්ෆෙලෝ පවසා තිබේ. මනෝභාවය ඊට වඩා බොහෝ පැරණිය. පුරාණ යුරෝපීය ආසන දෙව්මැදුරුවල දෝංකාර දෙන ගීතිකාවල සිට, බෞද්ධ භක්ති ගීතවල, හින්දු භජන් ගායනවල, සාම්ප්‍රදායික ශ්‍රී ලාංකික ශාන්තිකර්මවල, බටහිර අප්‍රිකානු සුව කිරීමේ උත්සවවල බෙර වාදනය දක්වා බොහෝ ආගම් සහ සංස්කෘතීන් පුරා, සංගීතය මිනිසුන්ව අභිබවා යාමට, සුවපත් කිරීමට හෝ සම්බන්ධ කිරීමට භාවිත කරයි.
2018 දී, ලොවපුරා ඉහළ පෙළේ විශ්ව විද්‍යාලවල මානව විද්‍යාඥයින්, මනෝ විද්‍යාඥයින්, ජීව විද්‍යාඥයින්, සංගීතඥයන් සහ වාග් විද්‍යාඥයින්ගෙන් සමන්විත පර් යේෂණ කණ්ඩායමක් ''සංගීතය මනුෂ්‍ය වර්ගයාගේ විශ්ව භාෂාව'' බව පරිගණක දත්ත හරහා තහවුරු කරන ලදී.
සංගීතය සම්බන්ධයෙන් වියතුන් විසින් දක්වා ඇති අදහස් කිහිපයක් පහත සඳහන් පරිදි පෙන්වා දිය හැකිය.
සකල විධ කලා, සංගීතයේ පරිපූර්ණත්වය සතතින් අපේක්ෂා කරයි. - වෝල්ටර් පේටර්.
කිසියම් අර්බුදකාරී තත්ත්වයක් නිසා අපේ මනස පරිපීඩනයට පත් වූ කල්හි සංගීතය සිත් සමනය කොට චිත්ත සමාධිය ඇති කරයි. - මහත්මා ගාන්ධි.
සංගීතය වූ කලී විශ්වය වැළඳ ගත් තනුවයි. - ෂෝපන් හෝවර්.
බිඳුණු හදට දිව ඔසුවකි, සංගීතය. මෙවන් වූ නාද සෞන්දර්ය විඳ ගැනීමෙන් බොහෝ තුරුණු හදවත් ආදරය කරන්නට උගනිති. - හන්ට් සහ රිචට් නමැති කවීන්.
වගකීම් ගොර සපුන්
සිත බඳන දළ යදම්
සිඳ හෙලන මහ සවිය
සංගීතය යි. - සුප්‍රකට කවි ෂෙලී
ජාති, ආගම්, කුල, පන්ති නිර්ණායකයන්ගෙන් වියුක්තව මානව හද සන්තානයට ආමන්ත්‍රණය කරන සංගීතය යනු කොතරම් චමත්කාරයන් කැටිකරගත් ඉසියුම් විශ්වීය කලාවක්ද යන්න එම නිර්වචන මගින් මැනවින් පහදයි. චමත්කාරය යනු සියලු සෞන්දර්යන්ගේ හරය එක් වූ, කැටි වූ, සම්මිශ්‍රනය වූ තෝතැන්නයි. සංගීතය යනු එවන් අසමාන චමත්කාරයකි. ලියෝ ටෝල්ස්ටෝයිට අනුව ''කලාව වූ කලී, මිනිසා විසින් සාක්ෂාත් කරගනු ලැබූ උත්තරීතරම හා විශිෂ්ටතම හැඟීම් අන්‍යයන් වෙත සම්ප්‍රේෂණය කිරීම අරමුණු කොටගත් මානව ක්‍රියාවලියකි.'' එනයින් සංගීතය යන විශ්ව භාෂාව මානව සංහතිය පිනවීමට සුවපත් කිරීමට මෙන්ම මනුෂ්‍යත්වයේ සහ ආදරයේ ආධ්‍යාත්මික දිශානතින් කරා මානවයා කැටුව යන්නටත් මහෝපකාරී වේ.
''ගීතං වාද්‍යං තථා නෘත්‍යං
ත්‍රයං සංගීත මුච්‍යතේ''
සංගීතය ගේය (ගායනය) සහ වාද්‍ය යනුවෙන් දෙවැදෑරුම් වන අතර වචනය ආත්ම කොට ගත් ගීතයට සංගීත රත්නාකරයේදී ශාරංගදේවයන් මුල් තැනක් දී ඇති බව පණ්ඩිත් අමරදේවයන් නාද සිත්තම් ග්‍රන්ථයේ සඳහන් කර ඇත. (නාද සිත්තම්: ආචාර්ය පණ්ඩිත් ඩබ්ලිව්.ඩී. අමරදේව)
සංගීතය මානව ජීවිතය හා කොතෙක් බැඳී ඇත්ද යන්න ආධ්‍යාත්මිකව නිවීමේ මගක් අපේක්ෂාවෙන් මිනිසුන් අදහන විශ්වාස කරන ආගම් අභ්‍යන්තරයේද සංගීතමය සෙවණැලි දක්නට ලැබේ. බුදු දහම තුළ පිරිත් කියන්නේ සංගීතමය රිද්මයකටය. පිරිත් ශ්‍රවනය සුවදායි හැඟීමක් දනවන්නට පිරිත් ස්වරයන්හි මධුර බව ඉවහල් වෙයි. හින්දු ආගමේ වේද මන්ත්‍ර මෙන්ම කිතුණු දහමේ ගීතිකා ගැයුම්ද සංගීතයේ රිද්ම තුළින් නිෂ්පන්න වී ඇති බැව් පැහැදිලිය.
ආචාර්ය පණ්ඩිත් අමරදේවයන් නාද සිත්තම්හි එක් තැනක මෙසේ සඳහන් කරයි. ''අපි සම්භාව්‍ය සංගීත කෘතියක් ආස්වාදනය කිරීමේදී ඊට ප්‍රභවය දුන් සත්‍යයේ මූර්තිය තරව වැළඳ ගන්නෙමු; එසේත් නැත්නම් ඒ කෘතිය නිර්මාණය කළ නිර්මාතෘගේ රසාධ්‍යාශයට තුරුලු වන්නෙමු. එයම අප විසින් ප්‍රතිනිර්මාණය කරනු ලබන්නේය. වචනයේ පරිසමාප්තාර්ථයෙන්ම හෘදය සංවාදී ආස්වාදයක් අත්විඳින්නේය. මෙපරිද්දෙන් සම්භාව්‍ය සංගීත කෘති ශ්‍රවනය කිරීමෙන් රසික සිත් විශුද්ධ, අලෞකික ආනන්දයෙන් පිරී යන්නේය; බ්‍රහ්මාස්වාදය ලබන්නේය; පරිසමාප්ත පවිත්‍ර සංගීත රසානුභූතියේ ආනන්දය එයම වන්නේය.''
කලාවක් ලෙස මිනිසා එවන් සෞන්දර්‍යාත්මක සන්තුෂ්ටියකට කැටුව යන සංගීතය මනෝ විද්‍යාත්මක ප්‍රවේශයන්හීදී ද මිනිසා ආධ්‍යාත්මිකව සුවපත් කරනු පිණිස යොදා ගනු ලබයි.
සංගීත චිකිත්සාව ඔබේ වේදනාව, කාංසාව, තෙහෙට්ටුව සහ මානසික අවපීඩනය අඩු කිරීමට උපකාරී වේ. ඔබට මත්ද්‍රව්‍ය අනිසි භාවිතයේ ආබාධයක් ඇත්නම් සංගීත චිකිත්සාව උපකාර විය හැක. එය අභිප්‍රේරණය සහ ආත්ම අභිමානය වැඩි කිරීමට, මාංශ පේශි ආතතිය අඩු කිරීමට, කාංසාව අඩු කිරීමට, ස්වයං දැනුවත්භාවය වැඩි දියුණු කිරීමට සහ මුහුණ දීමේ කුසලතා ශක්තිමත් කිරීමට හැකි බව පර්යේෂණ මගින් පෙන්වා දී ඇත.
සංගීතයේ නියැලීම ස්නායු ක්‍රියාකාරීත්වය සඳහා පහසුකම් සපයන බව පෙන්වා දී ඇත, සංගීතය ජීවන තත්ත්වයට සහ සමස්ත ක්‍රියාකාරිත්වයට ධනාත්මක ලෙස බලපායි. ස්නායු පද්ධති වෙත ප්‍රවේශ වීම හරහා සංගීතය මොළයේ සංජානන, චලන සහ කථන මධ්‍යස්ථාන සක්‍රීය කරන බව පර් යේෂණ මගින් පෙන්වා දී ඇත.
සංගීත චිකිත්සාව තුළ මැදිහත්වීම් වර්ග හතරක් පවතී. උත්තේජනය හෝ ලිහිල් කිරීම ප්‍රවර්ධනය කිරීම. මතකය හෝ මතකය පහසු කිරීම. ශ්‍රවණ කුසලතා වර්ධනය කිරීම. මනෝභාවය වැඩි දියුණු කිරීම සහ කාංසාව අඩු කිරීම. අධ්‍යයනවලින් සොයාගෙන ඇත්තේ “සංගීතය හෘද ස්පන්දන වේගය අඩු කිරීමට, රුධිර පීඩනය අඩු කිරීමට සහ ශරීරයේ කෝටිසෝල් අඩු කිරීමට උපකාරී වේ. එය කාංසාව ලිහිල් කරන අතර මනෝභාවය වැඩි දියුණු කිරීමට උපකාරී වේ.'' සංගීතයට සවන් දීම ඔබේ ස්නායු පද්ධතිය සන්සුන් කිරීමට සහ කෝටිසෝල් මට්ටම අඩු කිරීමට උපකාරී වන අතර මේ දෙකම ආතතිය අඩු කිරීමට උපකාරී වන බවයි. ඒ වගේම සංගීත නිර්මාණයත් එහෙමයි; පර් යේෂණවලින් පෙනී යන්නේ නිර්මාණය කිරීම හැඟීම් මුදා හැරීමට, කාංසාව අඩු කිරීමට සහ සමස්ථ මානසික සෞඛ්‍යය වැඩි දියුණු කිරීමට උපකාරී වන බවයි.
සංගීතය නිසැකවම මනෝභාවයට බලපෑමක් ඇති කළ හැකි අතර සම්භාව්‍ය සහ භාවනා සංගීතය මනෝභාවය ඉහළ නැංවීමේ ප්‍රතිලාභ ලබාදෙන බව සඳහන් වේ. සංගීත චිකිත්සාව යනු පුද්ගලයන්ට ශාරීරික, චිත්තවේගීය, ප්‍රජානන සහ සමාජීය අවශ්‍යතා ආමන්ත්‍රණය කිරීමට උපකාර කිරීම සඳහා ස්ථාපිත ප්‍රතිකාර ක්‍රමයකි.
සංගීත චිකිත්සාව ආතතියේ කාංසාව සහ භෞතික බලපෑම් අඩු කරයි. එය සුවය වැඩි දියුණු කරයි. එය පාකින්සන් සහ ඇල්සයිමර් රෝගය පාලනය කිරීමට උපකාරී වේ. සංගීත චිකිත්සාව වැඩිහිටියන්ගේ මානසික අවපීඩනය සහ අනෙකුත් රෝග ලක්ෂණ අඩු කරයි. සම්භාව්‍ය සහ රොක් සංගීතය හෘදයට රුධිර වාහිනී හරහා රුධිරය තල්ලු කිරීමට සහ දැඩි වූ ධමනි වඩාත් නම්‍යශීලී කිරීමට උපකාරී වන බව පෙන්වා දී ඇත.
මනෝවිද්‍යාත්මක සංගීත චිකිත්සාවට සංගීත චිකිත්සක ක්‍රියාකාරකම් ඇතුළත් වේ: ගීත රචනා කිරීම සහ ගායනා කිරීම, ගීත සහ සංගීත කොටස් වැඩිදියුණු කිරීම, සංගීත භාණ්ඩයක් වාදනය කිරීම, සංගීත උපකරණ සහ තාක්ෂණය භාවිතා කිරීම, සංගීතයට සවන් දීම (දෘෂ්‍ය රූප සහිත සහ රහිත)
ශ්වසනය වැඩි දියුණු කිරීම, රුධිර පීඩනය අඩු කිරීම, හෘද ප්‍රතිදානය වැඩිදියුණු කිරීම, හෘද ස්පන්දන වේගය අඩු කිරීම සහ මාංශ පේශි ආතතිය ලිහිල් කිරීම මගින් ශාරීරික අපහසුතා සඳහා සංගීත ප්‍රතිකාරය භාවිතා කරයි. මානසික සෞඛ්‍යය සඳහා, චිත්තවේගීය හා චර්යාත්මක ගැටලු වැනි ආතතියේ පොදු සෘණාත්මක අතුරු ආබාධ අඩු කිරීම සඳහා මෙම ප්‍රතිකාර ක්‍රමය විශිෂ්ටයි.
