2019 ඔක්තෝබර් 19 වන සෙනසුරාදා

’’ලියෝ ටෝල්ස්ටෝයි’’ කසාද බඳින්න මට හීනයක් තිබුණා

 2019 ඔක්තෝබර් 19 වන සෙනසුරාදා, ප.ව. 12:30 225

- Art එකේ කැරට්ටුව..
  හඬ: කාංචනා ප්‍රියකාන්ත

ඔබත් මමත් මැරෙනකම්ම කරන්නෙ ජීවත්වෙන්න ලෑස්තිවෙන එකද?

ආසා නැද්ද නිර්මාණක් එහෙට හරවලා, මෙහෙට හරවලා, පෙරළලා පළු කරලා ඒක විග්‍රහ කරගන්න...?

නිර්මාණයක් එහෙට මෙහෙට පෙරළපු කෙනෙක් මට මුණගැහුණා.. 

ඒ කාංචනා..... 

කාංචනා කිව්වට බෑ... කාංචනා ප්‍රියකාන්ත... ආයුබෝවන්...

මෙයා ගැන  වචන දෙක තුනක් කියලම ඉන්නම්කො... කාංචනා කියන්නේ හැකියාවන් ගොඩක එකතුවක්. ඇය විටෙක ලේඛිකාවක්, තවත් විටෙක කිවිඳියක්, පරිවර්තනයටත් ඇය බොහෝ දක්ෂයි... ඇය ලියපු dream catchers කියන ඉංග්‍රීසි කෘතියට සම්මාන පවා හිමි වුණා... කොටින්ම කිව්වොත් ඇය සම්මානනීය ලේඛිකාවක්... 

ඒ තමයි කාංචනාව අපිට දැනෙන විදිය...

කාංචනා දැකපු ජීවිතයේ පැතිකඩක් ගැන අමුතු යමක් දැනගන්න අපිට ඕනවුණා...

ආ... ඊට කලින් අපි කාංචනාගේ ජීවිතයේ මේ දවස්වල වෙන්නෙ මොනවද කියලා හෙමිහිට දැනගෙන ඉමුද? කාංචනා... ඉතින් කියමුද බලන්න ජීවිතය ගැන...

මේ දිනවල ටිකක් විතර කාර්යබහුලයි.. KBOOKS එකේ වැඩත් එක්ක තමා වෙලාව ගතවෙන්නෙ. අලුත් ප්‍රකාශන කිහිපයක් වගේම මගේ අලුත් පොතක් වෙනුවෙනුත් මේ දිනවල කාලය වෙන්කරලා තියෙන්නේ. සාමාන්‍ය පරිදි අනිත් කටයුතුත් කරගෙන යනවා. ඕවා තමයි ඉතින්... 

හරි... ඒ තමා කාංචනාගේ මේ දවස්වල වැඩපිළිවෙළ. 

හරි දැන් වැඩේ පටන් ගමු... 

කාංචනා ප්‍රියකාන්තගේ කලා නිර්මාණ අපි දන්නවනේ... ඒවා නැතුව, ඔබේම නිර්මාණයක් කියලා හිරකරලා පරිස්සමින් තියාගන්න තරම් හිතුණ එකක් ගැන ටිකක් කතාකරමුද... මගේ වචනයෙන් කියනව නම් පපුවේ හරිම මැදට වැදුන එකක්...?

කාංචනා හිනාවක් දාගෙනම වැඩේට බැස්සා...

මගේ සිතට තදින් කාවැදුණු නිර්මාණ රාශියක් තියෙනවා. ඒ අතරින් මහාචාර්ය ලියනගේ අමරකීර්ති විසින් පරිවර්තනය කරපු මහා පුරුෂයකුට බිරිඳක්ව කෘතිය, ඒ වගේම එමිලි බ්‍රොන්ටේ විසින් රචිත වදරින් හයිට්ස්, සුගතපාල ද සිල්වා විසින් පරිවර්තනය කරනු ලැබූ ඇටමැස්සා, දිල්ෂි තත්සරණි ලියපු බීර සුවඳැති හාදු, ඇලෙක්සැන්ඩර් ඩූමාගේ මොන්තක්‍රිස්ටෝ සිටුවරයා, ආර්.එල්. ස්ටීවන්සන්ගේ ද ස්ට්‍රේන්ජ් කේස් ඔෆ් ඩොක්ටර් ජැකිල් ඇන්ඩ් මිස්ට හයිඩ්, කෘතිය වගේ කෘති බොහොමයක් තියෙනවා. ඒ එක්කම  සිනමා කෘති ගත්තොත් ගෝඩ් ෆාදර්, කයිට්ස්, Eternal Sunshine of the Spotless Mind වගේ රාශියක් තියෙනවා. මේ සියලු නිර්මාණ අතරින් මහා පුරුෂයෙකුට බිරිඳක්ව කියන කෘතිය මගේ පපුව හරි මැදට වැදුණු, මගේ ජීවිතය වෙනස්කළ කෘතිය කිව්වත් ඒකෙ ලොකු වැරුද්දක් නෑ.

කාංචනාට මෙච්චරම මේ නිර්මාණය දැනෙන්න මේ නිර්මාණයේ තියෙන විශේෂත්වය මොකක්ද?

ඕනෑම නිර්මාණයක් කෙනෙකුට දැනෙන ආකාරය සහ ජීවිතයට බලපෑම් කර ඇති ආකාරය අනුව සුවිශේෂී බවක් උසුලනවා. නිර්මාණයක් කියනවට වඩා මේ කෘතිය චරිතාපදානයක් කිව්වොත් තමා හරි... සාහිත්‍යය ප්‍රියකරන කවුරුත් දන්නවා ලියෝ ටෝල්ස්ටෝයි කියන්නේ ලෝකයේ සිටි ශ්‍රේෂ්ඨ නවකතාකරුවෙක් කියලා.  ඇබ්බැහියකින් වගේ පොත් කියවපු එක්තරා කාලයක මගේ ප්‍රියතම කතුවරයා වෙලා හිටියේ ලියෝ ටෝල්ස්ටෝයි. ඒ පාසල් යන කාලයේ. ඉතින් ඒ කාලේ හිතුවා මම කවදා හරි කසාද බඳින්නේ ලියෝ ටෝල්ස්ටෝයි වගේ පුද්ගලයෙක්ව කියලා. ඒ තරම්ම ඔහුගේ කෘතීන් පිළිබඳ උමතු හැඟීමක් තමයි ඒ කාලේ තිබුණේ. පිස්සුවෙන් වගේ මම එයාගේ පොත් කියෙව්වා... ඒ අතරේදී තමයි ඔහුගේ බිරිඳගේ දිනපොත ඇසුරෙන් ලියවුණු අනුවේදනීය කතාවක් වගේ රසවිඳින්න පුළුවන්කමක් තියෙන මහා පුරුෂයෙකුට බිරිඳක්ව කියන පරිවර්තනය මට කියවන්න ලැබුණේ. මේ කෘතිය විවාහය කියන්නේ මොනතරම් සංකීර්ණ සංස්ථාවක්ද යන එක ගැන නවකතාවක් තරම් රසවත්. හැබැයි ඊට වඩා මාව කම්පනයට පත්කළා. අපි හිතන දේ සහ යථාර්තය අතර විශාල පරතරයක් තියෙන්න පුළුවන් කියන යථාවබෝධය මට ලබාදුන් කෘතියක් ලෙස තමයි මහා පුරුෂයෙකුට බිරිඳක්ව කියන කෘතිය මට දැණුනේ...

මේ කෘතියේ හරය මම කෙටියෙන් කියන්නම්... මේ කෘතිය හරහා ලියෝ ටෝල්ස්ටෝයිගේ විවාහයේ සිට මරණය දක්වා ජීවිතයත් ඔහුගේ ළාබාල රූමත් බිරිඳගේ ජීවිතයත් ඔවුන්ගේ දීර්ඝ දෙව් අපා යුගදිවි නාටකයත් අපූරුවට විස්තර කරනවා. 

මේ කෘතිය ඇතුළේ ඔයා කැමති විශේෂ චරිතය ඉන්න ඇතිනේ...?

ඔව්... මගේ චරිතයට සමාන ලක්ෂණ ඇති චරිතයක් කෘතිය තුළ මට මුණනොගැසුණත් ලියෝ ටෝල්ස්ටෝයිගේ බිරිඳ සොෆියා ටෝල්ස්ටෝයිගේ චරිතය මාව කම්පනයට පත් කළා. ඇය මොනතරම් දරාගැනීමේ ශක්තියකින් හෙබි ගැහැනියක්ද කියලා මට මේ කෘතිය කියවද්දී හිතුණා. ඇගේ දරාගැනීමේ ශක්තිය මාව මවිත කළා කිව්වොත් හරි...

කාංචනාව සංවේදී කරපු තැන් මේ නිර්මාණය පුරා ගොඩක් තියෙන්න ඇතිනෙ... එකක් දෙකක් මතක් කරමුද?

අපෝ ඔව්... එහෙම තැන් ගොඩක් තියෙනවා... විශේෂ තැනක් තියෙනවා ඒ ටෝල්ස්ටෝයිගේ අවසාන මොහොත. ඒක තියෙන්නේ විසිතුන් වැනි පරිච්ඡේදයේ. ඔහුගේ ජීවිතයේ අවසාන කාලයේදී ඔහු නිවසින් පලා යනවා. ඒ ගැන දැනගන්න සෝන්යා දැඩි කම්පනයකට පත්වෙනවා. ඇගේ මුළු ජීවිත කාලයම ඇය කැප කළේ මේ මිනිසා වෙනුවෙන්. ඊට දින කිහිපයකට පස්සේ ඔහු ලෙඩින් වැටිලා ඉන්නවා කියලා ඇයට ආරංචි වෙනවා. මේක අහන ඇය තකහනියක් ඔහුව සොයාගෙන යනවා. නමුත් ඔහුගේ මිතුරා වන චර්ට්කොව් ඇයට ඉඩ දෙන්නේ නැහැ ඔහුව බලන්න. මේ සිදුවීම මතක් වෙනකොටත් නැවත නැවතත් දැඩි වේදනාවකින් මා පෙළෙනවා කියලා මට හිතෙනවා. තමන් ආදරය කරන දීර්ඝ කාලයක් තමා හා ජීවත්වුණු මිනිසාගේ අවසාන මොහොතේදී ඇයට අනිත් අය සලකන්නේ ආගන්තුකයෙකුට අමුත්තෙකුට වගෙයි. ඒ මොහොත හරිම සංවේදීයි.‍

ඔබ කියන මේ සුන්දර නිර්මාණය මුලින්ම ඔබේ ඇස ගැටුණේ කොහොමද...? දැනට කී වතාවක් මේ නිර්මාණය රසවිඳලා තියෙනවාද?

මේ කෘතිය මම මුලින්ම කියෙව්වේ පාසැල් පුස්තකාලයෙන් ලබාගෙන ඒ 2004 වසරේදී. මේ වනවිට නම් මේ කෘතිය මම හය හත් වතාවකට වඩා කියවලා තියෙනවා.

මේ නිර්මාණය තුළින් ඔබට ඔබේ ජීවිතයට මොනවගේ දෙයක්ද එකතු කරගන්න පුළුවන් වුණේ...?

මේ කෘතිය කියවලා තමයි මම හිතුවේ මම තෝරාගන්නා පුරුෂයා ලියෝ ටෝල්ස්ටෝයි වගේ විය යුතු නැහැ කියලා. අදටත් ඔහු මගේ ප්‍රියතම ලේඛකයෙක්. සමාජයේ දැවැන්ත ප්‍රතිරූපවල යථාර්ථය මෙය නොවිය හැකියි කියලා කෙනෙක්ට කියන්න බැහැ. යමෙක් යම් වෘත්තියකට හෝ යම් ක්ෂේත්‍රයක දක්ෂයෙක් වූ පමණින් ඔහු හෝ ඇය අපට ජීවිත කාලයක් ගත කිරීම සඳහා සුදුසුද? ඇත්තටම අනිකා වෙනුවෙන් ඒ තරම් කැපකිරීම් කළ යුත්තේ ඇයි වගේ ප්‍රශ්නාර්ථයක් මට ඇතිවුණා. සොෆියා ටෝල්ස්ටෝයිගේ චරිත ලක්ෂණ ඉතාම අඩුවෙන් පිහිටා ඇති කාන්තාවක් වන මට නිකම් ජීවිතයේ වැදගත් තීරණ ගැනීම සඳහා ප්‍රායෝගිකව කියන එක මොනතරම් වැදගත්ද කියන එක ඒත්තු ගන්වපු කෘතියක් තමයි මේ...

ඔබ හිතන විදියට මෙවැනි නිර්මාණ තුළින් සමාජයට තියෙන වැදගත්කම මොකක්ද?

සාහිත්‍යමය ශානරයක් ලෙසත් මෙය ගොඩක් වැදගත්. අපේ ලෝකවල වීරයන් මොන තරම් ඉන්නවද? මනුස්සයෙක් වීරයා කියන තැනට ඔසවා තැබූ ගමන් අපට අමතක වෙන දෙයක් තියෙනවා. ඒ තමයි ඔහු හෝ ඇය මනුස්සයෙක් කියන එක. ඒක නිසා හැම වීරයෙක්ම මනුස්සයෙක් කියන තැන ඉඳගෙන බැලුවොත් ඔවුන්ගේ පෞද්ගලික ජීවිතය ඔවුන්ට රිසි පරිදි ගතකිරීමට අයිතියක් දියයුතුයි කියන එක මේ කෘතිය හරහා මතක් කරනවා.

මේ නිර්මාණය රසවිඳලා අවසානයේ කංචනාට දැණුනු හැඟීම වචනවලට පෙරළමුද? 

හැඟීම් වචනවලට පෙරළන එක වෙලාවකට ටිකක් අමාරුයි. මේ කෘතිය අවසානයේදී මට දැනුණේ ආනන්දයෙන් ප්‍රඥාවට පැමිණියා කියන හැඟීම. එහෙමත් නැත්නම් ෆැන්ටසියෙන් යථාර්ථයට වගේ සත්‍යාවබෝධිත හැඟීමක්... සැහැල්ලුවක්...

එහෙම තමයි කාංචනා කතාව ඉවර කළේ...
 

►Text - Danushka Wijesiri   /   Pic - Internet