අපිත් එක්ක හිටි අෙප්ම යාළුෙවා දැන් සීයලා අාච්චිලා

කුඩා කල මිතුරකුගේ මරණයක් අසන්නට ලැබිණි නම් ඒ බරපතළ අසනීපයකින් හෝ හදිසි අනතුරකින් හෝ සිදු වූ මරණයකි. බොහෝවිට දියේ ගිලිලාය. නැතිනම් වාහන අනතුරකිනි. ළමා වයසට එළඹුණු විට ද මිතුරකු මියගියේ නම් බොහෝවිට එවැනිම හදිසි මරණයකිනි. තුරුණු වියේ දී මිතුරන් මියගියේ බොහෝවිට අරගල නිසාය. අයෙක් පොලිස් වෙඩි පහරින් මරු දුටහ. එහෙත් දැන් කන වැකෙන මිතුරු මරණ සොබාවික රෝග නිසා මිය යන්නන්ගේය. දැන් දැන් කන වැකෙන අපේ වයසට ආසන්න මිතුරු මරණවලින් කියන්නේ අපේ ශරීර මැෂිම ද දැන් පරණ වී ඇතැයි කියාය. කෙළින්ම කියන්නේ නම් අප මහලු වයසට එළඹෙමින් සිටින වග මතක් කර දෙන්නේ සම වයසේ මිතුරන්ගේ මරණය ආරංචි වන විටයි. අනිත්‍ය බව පිළිබඳ ලෝක ධර්මය අපගේ ශරීර දෙස බැලූවිට අපටම පසක් වෙයි. එය ක්‍රිස්තු පූර්ව 3000ටත් පෙර කාලයේ පටන් මානවයා අවබෝධ කරගත් සොබාදහමේ නියමයකි. කුඩා වියේ අප දුටු ළදරුවන් ළදැරියන් දැන් දරුවන් දෙතුන් දෙනා ඉන්නා අම්මලා හෝ තාත්තලාය. එකල භද්‍ර යොවුන් විය සැපැමිණ සක්මන් මළුවල පෙම් බැඳි, සිනා කවට බස් තෙපලූ සරසවි මිතුරැ මිතුරියන් දැන් සීයලා ආච්චිලාය.

මිතුරු මරණයක් කන වැකෙන වාරයක් පාසා අපේ සිත අතීතයට දිවයයි. ඔවුන් හා ගෙවූ මියුරු අතීතය සිහිවෙයි. අතීත කාමයෙන් පලක් නැති බව සැබෑය. එහෙත් අතීතය රස නොවිඳ, අතීතය විග්‍රහ කර නොගෙන අනාගතයට පියමනින තැනැත්තා අත්දැකීම් නැත්තකු සේය.

දශක පහකට ආසන්න කාලයක සිද්ධි දාමයන් අපි දැක ඇත්තෙමු. මැතිවරණ, අතුරු මැතිවරණ, ජනාධිපතිවරණ, පළාත් සභා මැතිවරණ, පළාත් පාලන මැතිවරණ රාශියක් ඔස්සේ සිදුවුණු දේශපාලන විපර්යාස ගණනාවක් අප අත් වින්ඳෙමු. සිවිල් යුද්ධයක් දේශපාලන කැරළි දෙකක් සියැසින් දුටුවෙමු.

ගීත සාහිත්‍ය, සංගීතය, නාට්‍ය හා චිත්‍රපට කලාව ඉහත කී දශක කිහිපය පුරා විකාශනය වුණු ආකාරය අපි නිරීක්ෂණය කළෙමු. ඒවා විඳගනිමු.

වැඩිමහල්ලන්ගෙන් ලෝකය ගැන සමාජය ගැන අප ඉගෙනගත් වග සැබෑය. එහෙත් අප සමාජයට බැස්සේ මිතුරන් කැටුවය. වැඩිහිටියන්ට කියා දෙන්නට නොහැකි වූ බොහෝ දේ මිතුරෝ අපට අපට කියා දුන්හ. ඒ ගුරැවරයකු පන්ති කාමරයේ කියා දෙන්නා සේ නොවේ. මිතුරන් ජීවිතාවබෝධය ලබා දෙන්නේ එදිනෙදා ජීවිත සිද්ධිවලදීය. සමාජය නැමති දේශන රහිත විශ්වවිද්‍යාලයේදීය.

රංචු ළැදියාව කුඩා කාලයේ පටන්ම අපට තිබුණු ගායක් නිසා මිතුරු ඇසුර සොබාවික අපේ ජීවිතයේ වැදගත් අංගයක් විය. කුඩා කාලයේ එදිනෙදා සෙල්ලම් කරන්නට එකතු වූ අප තරුණ කාලයේ ඊට කීවේ “වල බහිනවා” නැතහොත් “බජාර් බහිනවා” කියාය. 

කුඩා කාලයේ පටන් ළමා කාලය නිමාවන තෙක්ම නිතිපතා අප හා එක්ව සෙල්ලම් කළ මිතුරකුගේ වියෝව පසුගිය අගෝස්තුව මුලදී දැනගන්නට ලැබුණේය. ඔහු අප සමඟ දිනපතා සෙල්ලම් කළේ ගල්කිස්සේ ගාලු පාරේ 323 නිවෙසේ මිදුලේය. ඔහු සිටියේ ඊට අල්ලපු නිවෙසේය. 323 නිවෙසේ උන්නේ අපේ පාසල් යාළුවන්ය. 323 නිවෙසේ උන් අපගේ පාසල් මිතුරන්ගේ අයියා එකල කොළඹ ආනන්ද විදුහලේ සුප්‍රසිද්ධ සිසුවෙකි. (ඔහු ගැන වෙනම කතා කළ යුතුය.) අගෝස්තු මාසය මුලදී අපගෙන් වියෝ වූ මිතුරා පියල් අබේසේකරය. ඔහුගේ පියා හොරණ තක්ෂිලා විදුහලේ උප විදුහල්පතිවරයකු සහ විදුහල්පතිවරයා ලෙස සේවය කොට විශ්‍රාම ගත්තේය. පියල් අබේසේකර අප සමඟ සෙල්ලම් කරන්නට පටන්ගත් කාලයේ ඔහුගේ පියා වන අබේසේකර මහතා සේවය කළේ ගල්කිස්සේ ශාන්ත තෝමස් විද්‍යාලයේය. පියල් ගියේ ද ශාන්ත තෝමස් විද්‍යාලයටයි.

පියල් හමුවන්නට පෙර ඉංග්‍රීසි විෂය අප හා එක්වූයේ පාසල් ඉංග්‍රීසි කාල පරිච්ඡේදයේ දී සහ පාසලේ ඉංග්‍රීසි අච්චුපොත පරිහරණයේ දී පමණකි. This is Kamala, This is Sunil යනුවෙන් තුනේ පන්තියේ සිට පටන්ගත් ඉංග්‍රීසි පොත් පෙළේ 5 ශ්‍රේණිය ඉකුත් වනතුරුම Kamala හා Sunil අප හැරගියේ නැත. එම පොත් පෙළෙන් සිසුවකුට බාහිර ලෝකයට එබෙන්නට ආසා හිතෙන තරමට ඉංග්‍රීසි ඉගැන්වූයේ ඉතාමත් මඳ වශයෙනි.

දක්ෂ විදුහල්පතිවරයකු වූ පියල්ගේ පියා ඉංග්‍රීසියත් සමඟ ලෝකයට එබෙන්නට ආසා හිතවන පොත් පරිශීලනය කරන්නට පියල්ව යොමු කළේය. හවස් වරැවේ 323 නිවෙසේ සෙල්ලම් කරන අපට හරියටම පස්වරු හයට ඔහුගේ ආච්චි ගෙතුළින් කරන සහන නිවේදනය සුපුරුදු ලෙස ඇසේ.

“Piyal, Six ‘o’ clock”

පියල්ගේ ආච්චි සිරිලක පළමුවෙන්ම වෛද්‍ය උපාධිය සමත් වූ කාන්තාවන්ගෙන් එක් තැනැත්තියකි. ඒ වන විට ඇය විශ්‍රාම ගෙන උන්නාය. එම නිවේදනයත් සමඟ අපි පියල්ගේ සෙල්ලම් කාමරයට වැදුණෙමු. එවිට පියල් ඔහුගේ ටිං ටිං පොත්, Asterix පොත් අප වෙත ගෙන එයි. ඉංග්‍රීසි ළමා සාහිත්‍ය රසවිඳීම අප ඇරඹූයේ එම චිත්‍ර කතා පොත් සමඟයි. තතන තතනා ටිං ටිං පොත්වල ඉංග්‍රීසිය කියවන අතර අපි රූප බලා ඒවායේ කතාව ඊට වඩා තේරැම් ගත්තෙමු. ටිං ටිං පොත්වලින් රට රටවල ස්වභාවය, පිළිවෙත්, දේශගුණය දරුවාට ඉගැන්වූයේ ඔහුට නොදැනෙන්නටය. The Black Island, Tintin in America, Ciyars of the Pharaoh, The Blue Lotus, ඇතුළු පොත් පෙළම පියල් සතුව තිබිණි. Professor Calculus, කැප්ටන් හැඩොක්, Tintin, තොම්සන් ඇන්ඩ් තොම්ප්සන්, Suowy යන චරිත රසවිඳිමින් අප ටිකෙන් ටික ඒවායේ ඉංග්‍රීසි ද උගත්තෙමු. සඳ ගමනය ගැන සිහිනය පොඩිත්තා ඒ කාලයේ දුටුවේ 1969ටත් පෙරය. ඒ Explorers on the moon නැමති ටිං ටිං පොතෙනි.

Asterix පොත් ටිං ටිං පොත්වලට වඩා හාත්පසින් වෙනස්ය. ඒවායේ ඇති හාස්‍ය හැටවිය පිරුණු තැනැත්තකුට පවා රසය ගෙන දෙයි. සූරපප්පා ලෙස රූපවාහිනී චැනලයක පසු කාලයේ දී ගෙන ආ Asterix චලන රෑප ඉතා ජනප්‍රිය වූයේය.
ඇස්ටෙරික්ස්ලා, ඔබීලික්ස්ලා කැකෆොනික්ස්ලා, වයිටල් ස්ටැටිස්ටික්ස්ලා වසන ගෝල් දේශය වර්තමාන ප්‍රංශයයි. පැරැණි රෝමන් හමුදාව සමඟ ගැටෙන ඇස්ටෙරික්ස්ලා අරිෂ්ඨය බී කරන වික්‍රමයන් සහ විගඩම් අප සැම පිනවන්නේය.
එංගලන්ත ක්‍රිකට් කණ්ඩායම විසින් 1932-33 අළුබඳුන තරගාවලියේ දී, ඔස්ට්‍රේලියානු අති දක්ෂ පිතිකරු ඩොනල්ඩ් බ්‍රැඩ්මන් මට්ටු කරන්නට ගෙන ආ Bodyline, පන්දු යැවීම් ගැන ළමා කාලයේම පියල්ගේ ඉංග්‍රීසි පොත්වලින් දැනගත් අප එම පන්දු යැවීම් අපට හැකි අයුරින් ටෙනිස් බෝලයෙන් අත්හදා බැලුවෙමු. පියල්ගේ ඉංග්‍රීසි පොත් කුඩා කාලයේම භාෂාවේ වැට කඩුලු බිඳින්නට අපට උපකාර වූයේ එලෙසයි.

323 නිවෙසේ සිටි අපගේ පාසල් මිතුරන්ගේ ලොකු අයියා සිරිල් එදිරිවීරය. අපට වඩා අවුරුදු හත අටක් වයසින් වැඩි වූ ඔහු තමා දැන සිටි බොහෝ දේ අපට කියා දුන්නේය. පසුගිය ජනාධිපතිවරණයට පසුදා පාන්දර ප්‍රතිඵල බලමින් ඉන්නා විට සිරිල් එදිරිවීර අප හැරගිය පුවත අසන්නට ලැබුණි. සිරිල්, සිනහමුසු මුහුණින් අසීරුව ඉවසන්නට අපට කියා දුන් අපූර්ව චරිතයකි. එකල ආනන්දයේ ශිෂ්‍ය නායකයකු වූ ඔහු ආනන්දයේත්, නාලන්දාවේත් සිසුන් අතර ජනප්‍රිය වූවෙකි. ගාලු පාරේ එම පාසල් දෙකේම සිසුන් වෙනුවෙන් එක් පාසල් බස් රථයක් වෙන්කර තිබුණි. එම නිසා එම විදුහල් දෙකේම සිසුහු ඉතා සුහදව එහි ගමන් කරන්නට පුරුදුව උන්හ. ආනන්ද නාලන්දා මහ තරගය (Big Match) කාලයට විදුහල් දෙකේම කොඩි එම තට්ටු දෙකේ බස් රථය දෙපස කවලමේ සුළඟට ලෙළදෙයි. බිග් මැච් කාලයට ආනන්දයේ කොඩිය ඇඟේ දවටාගන්නා සිරිල් නාලන්දයේ කොඩිය අතේ දවටාගන්නේ දෙවිදුහලේ සහෝදරත්වය පෙන්වන්නටයි. සුදු පාට ඇඳුමින් සැරසී ආනන්දයේ ටයි පටිය පැළඳ බිග් මැච් දාට ඔහු දෙවිදුහලේ ශිෂ්‍ය කූඩාරම් ඉදිරියෙන් යද්දී කූඩාරම් දෙකෙන්ම ඔහුට කියනා “අනෙක්” නම ඇසෙන්නට ගනී. ආනන්ද කූඩාරම කෙළවරෙන් ඇසෙන්නට ගන්නා “තලයෝ” යන්න නිමාවන්නේ නාලන්දා කූඩාරමේ අනෙක් කෙළවරෙනි.

ආනන්දයේ ඉගෙනගන්න කාලයේම ඔහු ක්‍රියාකාරම් රාශියක් ඉටු කළේය. සාමාන්‍ය පෙළ සිසුන් සඳහා විභාගය සමීප වෙද්දී සම්මන්ත්‍රණ පවත්වන්නට පුරෝගාමී වූ එක් චරිතයක් වූයේ සිරිල්ය. ඒ කාලයේ සිසුන් සඳහා පවත්වන අධ්‍යාපන සම්මන්ත්‍රණ ගැන කිසි කෙනෙක් අසා තිබුණේ නැත. එය එකල අලුත් අදහසකි. ආනන්දයේ ඡායාරූප සංගමයේ උද්‍යෝගිමත් සාමාජිකයකු වූ ඔහු කැමරා ශිල්පය අප අතරට ද ගෙන ආවේය. අප කුඩා කාලයේ ගත් අපගේ කළු සුදු ඡායාරූප බොහොමයක් ගෙන ඇත්තේ ඔහුය. ආලෝකය පාලනය කොට කලාත්මක ඡායාරූපයක් ගන්නා අයුරු ඔහු අපට එකල ප්‍රායෝගිකව කියා දුන්නේය.

එලිෆන්ට් හවුස් හෙවත් සිලෝන් කෝල්ඩ් ස්ටෝස් ආයතනයේ තත්ත්ව පාලන අංශයේ රසායනාගාර කටයුතු භාරව ක්‍රියා කළ සිරිල් ඒ කාලයේ තාලයට ඉදිරියෙන් ගමන් කරමින් ආහාර සහ පාන වර්ග පිළිබඳ අත්හදා බැලීම් රාශියක් කළේය. රටේ අයිස්ක්‍රීම් හිඟ ඒ කාලයේ ඔහුව බලන්නට එන මිතුරන් හට තත්ත්වයෙන් හොඳම අයිස්ක්‍රීම්වලින් බඩ පිරෙන්නට සංග්‍රහ කිරීම ඔහු පුරුද්දක් කරගෙන සිටියේය.

හෙටින් හෙට, හෙටින් හෙට ගෙවී යමින් අපි ටිකෙන් ටික වයෝවෘධ වයසට පත්වෙමින් සිටිමු. ඊයේ ළදරුවෝ හෙට දින ළමා වියට පත්වෙති. අද ළමෝ හෙට තරුණයෝ වෙති. තරුණයෝ ඉදිරි කාලයේ මහලු වෙති. අප අවට ලෝකය වෙනස් වන අයුරු අප මනැසින්ම දැක ගතිමු. අප කළ හරවත් දෑ ලෝකයා විසින් අනාගතය උදෙසා සුරක්ෂිතව තබාගනු ඇත.

 සමන් පුෂ්ප ලියනගේ